“Normaal gesproken oefent elke luchtmacht in het eigen luchtruim met de eigen vliegtuigen. Dat is goed én dat is nodig: zo leer je om het maximale uit jouw airframe te halen. Maar wat je niet wilt is dat je voor het eerst samen met jouw NAVO-partner op moet treden, op het moment dat je een acute dreiging het hoofd moet bieden.
Ook dat moet je oefenen - op het scherpst van de snede- zodat je de gezamenlijke capaciteit optimaal kunt benutten en als winnaar uit de strijd kan komen. Met ‘Frisian Flag’ kunnen we ons voorbereiden op complexe luchtoperaties in een omstreden omgeving.
De huidige situatie aan de oostgrens van het NAVO-grondgebied maakt dit soort oefeningen relevanter dan ooit”, aldus de introductie van Lt.Kol. ‘Sink’ tijdens de busrit op de vliegbasis.
Luchtverkeersleider Hans-Peter neemt ons mee tijdens zijn bezoek aan de Frisian Flag op vliegbasis Leeuwarden. Afgelopen dinsdag 29 maart, mocht ik als luchtverkeersleider samen met collega’s Frisian Flag 2022 bezoeken. Langs de startbaan mochten we ons laten overweldigen door het aanzicht, gebulder en de jetblast zo’n 30 a 40 startende vliegtuigen. Dat is gelukt. Het is spectaculair!
In de middag breng ik samen met TWR/APP collega een bezoek aan de verkeerstoren van Leeuwarden. De sfeer is ontspannen: de eerste vluchten van de middagwave zullen pas over een minuut of 10 de motoren gaan starten.
De taak van het team om alle ‘twee-tjes’ en ‘viertjes’ in de goede volgorde en op tijd in de lucht te krijgen: alleen op deze manier kan een optimale Militaire Missie Effectiviteit (MME) worden behaald. Tijd voor een kop koffie. Met de eerste vluchten die oproepen neemt de concentratie op de toren toe.
Als eerste vertrekt een Britse DA-20: dit toestel kan radar- en radiosignalen detecteren en verstoren en ook dreigingssimulaties uitzenden. Jachtvliegers kunnen hierdoor op een veilige en realistische manier getraind worden in het opereren in een vijandige omgeving.
Langzaam maar zeker ontstaat een gestage stroom met F-35s, F-18s, Mirages, Eurofighters, Tornado's en F-16s naar de baan. Gadegeslagen door honderden spotters op de heuvel kiezen zij één voor één het luchtruim. De goede voorbereiding, met een doordacht taxiplan en sim-training, betaalt zich uit: zonder enige zichtbare moeite wordt het verkeer afgehandeld.
Pas als ik op het radarscherm in de toren kijk, wordt de ware omvang van deze oefening mij duidelijk: grote formaties, rechtstreeks vanaf Engelse en Duitse luchtmachtbases, sluiten zich in het oefengebied aan. Onze militaire collega’s op Schiphol-Oost hebben hier een waardevolle bijdrage geleverd.
Een bezoek aan Frisian Flag is ontzettend leuk en indrukwekkend. Daarnaast ook waardevol. Wat ik er voor mijzelf uit haal? Laat ik beginnen met een verschil: een hele andere klant! Waar de civiele klant vraagt om punctualiteit en connectiviteit (piekuurcapaciteit) om de passagier veilig van A naar C te brengen, vraagt de Luchtmacht om adaptie-vermogen en het zekerstellen van de MME voor een operatie op het scherpst van de snede. Niet alleen nu maar ook in crisistijd.
Voor LVNL is het daarom ook belangrijk om met een andere bril naar deze operatie te (leren) kijken: de klant centraal blijven stellen én willen (leren) zien dat deze klant een ander profiel (en dus andere behoeften) heeft. Ik weet zeker dat wij dat kunnen.
De grote overeenkomst ligt m.i. bij ons kern-product: verkeersleiding. De professionaliteit en toewijding van de militaire verkeersleiding doet niet onder aan die van de civiele collega’s: ook hier is deze toegespitst op de behoeften van de klant en gericht op een veilige en ordelijke verloop van het luchtverkeer.
Het interessante is ook dat ‘onze klanten’, hoe verschillend ook, niet zonder elkaar kunnen: de Mainport-operatie is gebaat bij politieke stabiliteit en nationale veiligheid. Het CLSK(Commandant Luchtstrijdkrachten) is gebaat bij een florerende economie waar voldoende middelen beschikbaar zijn én worden gesteld om die stabiliteit en veiligheid te kunnen waarborgen. Zo is er in het Luchtruimherziening-dossier ook geen andere oplossing dan dat we er samen uit gaan komen. Genoeg koude-grond gefilosofeerd.
Dat de overeenkomsten groter zijn dan de verschillen wordt mij eens te meer duidelijk wanneer ik de luchtmachtbasis afrij en de purpose van de Nederlandse Luchtmacht zie: ‘Eén team, één taak’. Mooi. Had die van LVNL kunnen zijn. Andersom geredeneerd: vervang ‘Luchtvaart’ door ‘Airpower’ en de nieuwe purpose van de Luchtmacht is klaar!
Wil je graag meer weten? Frisian Flag duurt twee weken: tot en met 8 april 2022 is een grote variatie van gevechtsvliegtuigen uit Canada, Duitsland, Engeland, Frankrijk, Italië, Nederland en de Verenigde Staten actief in het luchtruim boven zee.
Later in de weken wordt ook gevlogen met Apache-gevechtshelikopters en sluiten ook de andere krijgsmachtonderdelen aan je kunt hier meer informatie over vinden bij Defensie. Of check hiervoor https://frisian-flag.nl