Op vrijdag 27 juli zijn in het plaatselijke verkeersleidingsgebied van Amsterdam Airport Schiphol een sportvliegtuig dat het gebied kruiste en een vliegtuig dat startte van de Zwanenburgbaan (18C) dichter bij elkaar gekomen dan de bedoeling was.
LVNL heeft dit voorval gemeld bij de Onderzoeksraad voor Veiligheid en doet zelf onderzoek naar dit voorval.
Voorvallenonderzoek
De primaire taak van LVNL op het gebied van veiligheid is het onderling separeren van vliegtuigen (inclusief vliegtuigen met voertuigen op de grond). De verkeersleiding meldt voorvallen die in de praktijk optreden binnen LVNL met als doel om hier lering uit te kunnen trekken en het risico van een dergelijk voorval in de toekomst te verkleinen. Binnen LVNL worden alle gemelde voorvallen onderzocht om de veiligheid continu te kunnen verbeteren.
Separatie in de nabijheid van een luchthaven
Binnen het plaatselijke luchtverkeersleidingsgebied van een luchthaven - de controle zone (CTR) - mag gebruik worden gemaakt van visuele separatie: zolang de verkeersleiders beide vluchten kunnen waarnemen of beide vliegers elkaar in zicht hebben geldt visuele separatie. Meer over separatie van vliegtuigen is hier te vinden.
Meer informatie over ‘verlies van afstand’ is hier te vinden.
Situatiebeschrijving
Een vliegtuig van het type Diamond DA-40 nadert Schiphol vanuit het oosten en vraagt de verkeersleiding om toestemming voor het kruisen van het plaatselijke verkeersleidingsgebied van oost naar west. De torenverkeersleider staat dit toe. Aangekomen ter hoogte van de verkeerstoren verzoekt de Diamond een 360-graden bocht om de toren te maken. Dit verzoek wordt toegestaan onder de voorwaarde dat de Diamond niet in de buurt komt van de Zwanenburgbaan en de Buitenveldertbaan.
Een Boeing 767-300 staat klaar op de Zwanenburgbaan voor vertrek richting het zuiden en vraagt een startklaring aan de torenverkeersleider. De vlieger van de Boeing wordt geattendeerd op het feit dat hij links van zijn verwachte uitvliegroute een klein sportvliegtuigje kan zien dat vrij blijft van zijn uitvliegroute en krijgt vervolgens een startklaring.
De Diamond verzoekt zijn weg te mogen vervolgen in westelijke richting. Dit wordt door de verkeersleiding toegestaan met als voorwaarde dat de Diamond achter de startende Boeing langs vliegt. De vlieger bevestigt deze instructie maar vliegt toch, op 1.000 voet (ruim 300 meter) hoogte, voor de startende Boeing langs.
De verkeersleider wordt door de supervisor geattendeerd op het niet opvolgen van de instructie. Vanwege de reactietijden en de posities van de vliegtuigen wordt er geen aanvullende actie genomen. De Diamond vliegt volgens de radarinformatie ongeveer 500 meter ten westen van de Zwanenburgbaan op 1.000 voet hoogte op het moment dat de Boeing met het neuswiel loskomt van de startbaan.
Beide vliegtuigen vervolgen veilig hun vlucht.
Conclusie
Het voorval was het gevolg van een andere gevlogen koers dan geïnstrueerd door de verkeersleiding en bevestigd door de piloot van de Diamond. Door de posities van de vliegtuigen waren aanvullende instructies niet nodig. Desondanks maken de minimale horizontale en verticale afstand tussen beide vliegtuigen, in combinatie met het feit dat de Diamond door het vliegpad heenvliegt van de net gestarte Boeing, dat dit voorval wordt geclassificeerd als ‘serious incident’.
Classificatie: serious incident