Melding
Op zondag 1 mei 2016 is een vliegtuig zonder toestemming en zonder radiocontact met de luchtverkeersleiding het luchtruim bij Maastricht Aachen Airport binnengevlogen. Hierbij is het vliegtuig in de buurt gekomen van een vliegtuig dat zich onder controle bevond van de luchtverkeersleiding. De twee vliegtuigen zijn elkaar dichter genaderd dan de separatieminima voorschrijven. LVNL heeft dit voorval gemeld bij de Onderzoeksraad voor Veiligheid en doet zelf onderzoek.
Situatiebeschrijving
Een Airbus 320 wordt geïnstrueerd voor een nadering naar landingsbaan 03. Een Cessna 152 vliegt zonder de verplichte toestemming van de luchtverkeersleiding het luchtruim van Maastricht binnen en komt in de buurt van de Airbus. De minimale afstand tussen beide vliegtuigen is 1 nautische mijl - ruim 1,8 kilometer - horizontaal en 400 voet – circa 122 meter - verticaal. De separatie had in deze situatie 1.000 voet verticaal of 5 nautische mijl horizontaal moeten zijn.
Het moment waarop het verlies van afstand ontstaat is het moment dat de Cessna het luchtruim van Maastricht binnenvliegt in een zuidoostelijke richting. De Airbus vliegt op dat moment in een noordwestelijke richting. De Cessna bevindt zich niet onder controle van de verkeersleiding.
De verkeersleider informeert de bemanning van de Airbus bij het vaststellen van het binnenvliegen in het luchtruim door de Cessna. Kort daarop geeft de verkeersleider de Airbus de instructie te klimmen, om zodoende de separatie te vergroten tussen beide vliegtuigen. De Airbus is veilig geland en de Cessna heeft haar vlucht vervolgd.
Resultaten onderzoek
Een Airbus krijgt koersinstructies voor het onderscheppen van de instrumentnadering voor baan 03. Nadat de Airbus een noordwestelijke koers heeft ingezet op een hoogte van 1.800 voet - circa 550 meter - vliegt een Cessna het plaatselijke verkeersleidingsgebied in tegengestelde richting binnen. De piloot van de Cessna heeft de intentie om tussen het luchtruim van Luik en Maastricht door te vliegen, maar maakt een navigatiefout. Hierdoor komt de Cessna noordelijker uit dan de bedoeling is.
Het is niet ongebruikelijk dat vliegtuigen dicht bij de luchtruimgrens afbuigen naar het zuidoosten en zodoende om het plaatselijke verkeersleidingsgebied heenvliegen. De Cessna vliegt echter, tegen verwachting in, het luchtruim van Maastricht in waardoor een separatieonderschrijding ontstaat tussen de Cessna en de Airbus.
De luchtverkeersleider informeert de Airbus over de Cessna, waarop de bemanning van de Airbus aangeeft de Cessna nog niet te zien. Met de Cessna is geen contact. De verkeersleider geeft de Airbus de opdracht te klimmen om zodoende voldoende separatie te bewerkstelligen. De minimale afstand tussen beide vliegtuigen is 1 nautische mijl - ruim 1,8 kilometer - horizontaal en 400 voet - circa 122 meter - verticaal. Zodra beide vliegtuigen elkaar zijn gepasseerd, geeft de verkeersleider de Airbus de instructie om een noordoostelijke koers te vliegen om de instrumentnadering voor baan 03 te onderscheppen. De verkeersleider informeert de Airbus dat de Cessna is gepasseerd en geeft opdracht aan de Airbus te dalen naar 1.800 voet en de nadering aan te vangen. De Airbus maakt daarop een veilige nadering en landing.
Conclusie
Het voorval is het gevolg van een navigatiefout van de Cessna, waardoor deze ongeautoriseerd het luchtruim van Maastricht binnenvliegt. Het luchtruim dat rondom Maastricht Aachen Airport beschikbaar is, is als gevolg van de geografische ligging kleiner dan gebruikelijk. De luchtruimschending leidt daardoor direct tot een situatie waarbij de afstand tussen vliegtuigen onder de norm komt.
De situatie is door de verkeersleiding onderkend en er is door middel van een hoogte-instructie aan de Airbus aanvullende separatie bewerkstelligd.
Opvolging naar aanleiding van het onderzoek
Uit het veiligheidsonderzoek blijkt dat de verkeersleider beperkte tijd heeft om actie te ondernemen doordat de grens van het beschikbare luchtruim relatief dichtbij ligt. Er wordt onderzocht of het mogelijk is om de situatie voor de nadering voor baan 03 te verbeteren.