Vanaf het voorjaar van 2022 verplaatst de fysieke luchtverkeersleiding van Groningen Airport Eelde en Maastricht Aachen Airport naar Schiphol-Oost. LVNL maakt hiervoor gebruik van remote tower technologie. Dit betekent dat vanaf dat moment de luchtverkeersleiders vanuit het remote tower center op Schiphol-Oost het aankomende en vertrekkende vliegverkeer op deze luchthavens begeleiden.
LVNL doet dit om ook de komende jaren de luchthavens in de regio, waar Groningen Airport Eelde en Maastricht Aachen Airport onder vallen, van efficiënte en innovatieve dienstverlening te kunnen voorzien. De innovatie van een remote tower technologie garandeert het kunnen blijven uitvoeren van luchtverkeersleiding en een kostenverlaging op de lange termijn.
Op deze pagina vind je vragen en antwoorden over de remote tower operatie. Heb je een aanvullende vraag, stel deze gerust via centralised-base@lvnl.nl.
Cameramastlocatie Groningen Airport Eelde
Cameramastlocatie Maastricht Aachen Airport
Remote tower operations is luchtverkeersleiding op afstand. De remote tower technologie maakt het mogelijk luchtverkeersleiding uit te voeren door middel van camera’s op een cameramast. De beelden die de camera’s maken, worden live weergegeven op beeldschermen van de luchtverkeersleider. Hierdoor hoeft de luchtverkeersleider niet meer in de verkeerstoren op de luchthaven aanwezig te zijn en kan hij/zij vanaf een andere locatie het vliegverkeer begeleiden.
De camera’s op de cameramast zijn de ‘ogen’ van de luchtverkeersleider. De cameramast heeft vaste camera’s en op afstand bestuurbare camera’s (als verrekijker) die zicht hebben op de luchthaven en het nabije luchtruim. De camera’s geven live 360 graden beelden die op schermen worden weergegeven, zodat de luchtverkeersleider zicht heeft op aankomende- en vertrekkende vliegtuigen zoals hij/zij ook in de toren zou hebben.
De schermen staan in een halfronde opstelling om zo een ruimtelijk beeld van de luchthaven en omgeving weer te geven. Hierdoor hoeft de luchtverkeersleider niet meer op locatie te zijn om vliegtuigen te begeleiden, maar doet hij/zij dit vanaf een centrale locatie. In dit geval vanuit het gebouw van LVNL op Schiphol-Oost. Vliegtuigen die landen of vertrekken en niet in het zicht zijn van de luchtverkeersleider – dat noemen we de naderingsverkeersleiding – worden begeleid op basis van radarschermen. Deze staan ook in het gebouw van LVNL op Schiphol-Oost.
Veiligheid is topprioriteit bij LVNL en staat voorop in alles wat wij doen. De remote tower technologie heeft zich ruimschoots bewezen als veilige technologie. De leverancier Saab Digital Air Traffic Solutions (SDATS) gebruikt de remote tower technologie al meer dan vijf jaar in verschillende landen, waaronder Zweden. De Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) voert een uitgebreid goedkeuringsproces uit voordat de remote tower technologie in gebruik wordt genomen in Nederland. Zij toetsen alle trainingen, procedures en technieken die nodig zijn voor het werken met de remote tower technologie.
De mast heeft een stalen frame met daarop 14 vaste camera’s en vijf op afstand bestuurbare camera’s (als verrekijker). Het camerasysteem bevat geen radiozenders of iets dergelijks, en veroorzaken dus ook geen straling. De uitsteeksels aan weerszijde van het cameraplatform zijn bliksemafleiders.
De cameramast en de camera’s zelf maken geen geluid, ook niet bij (harde) wind. De bestuurbare camera’s maken een zacht geluid als ze bewegen. Dat is niet veel en niet afhankelijk van de wind. De luchtverkeersleider hoort zelf wel via de buitenmicrofoons de wind, zodat alle menselijke zintuigen na gebootst worden en voor hem/haar te gebruiken zijn. In de verkeerstoren hoort de luchtverkeersleider de wind namelijk ook.
Nee, er worden geen nachtcamera’s geïnstalleerd en er wordt dus geen gebruik gemaakt van infraroodcamera’s. Er wordt gebruik gemaakt van normale camera’s, die hetzelfde beeld leveren als het menselijk oog, tijdens schemering zelfs net iets beter.
De luchtverkeersleider kan via de remote tower technologie ongeveer evenveel details van het luchtruim, het luchthaventerrein en de omgeving zien, zoals nu het geval is in de toren met het blote oog. Met de op afstand bestuurbare camera’s is dat gelijk aan het beeld met een verrekijker. Uiteraard doen wij als LVNL er alles aan om de privacy van omwonenden van de luchthavens te waarborgen. Wij onderzoeken de technische maatregelen waarmee we de privacy nog verder kunnen beschermen. Deze zomer hebben we daar meer duidelijkheid over. De autoriteit Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) kijkt voortdurend mee met LVNL naar een veilig gebruik in lijn met de richtlijnen voor luchtverkeersleiding.
De luchtverkeersleider kan via de remote tower technologie ongeveer evenveel details van het luchtruim, het luchthaventerrein en de omgeving zien, zoals nu het geval is in de toren met het blote oog. Met de op afstand bestuurbare camera’s is dit te vergelijken met het gebruik van een verrekijker in de huidige situatie. De verkeersleider heeft deze informatie nodig voor het veilig afhandelen van het vliegverkeer in de lucht en op de grond, conform de wettelijke taak van LVNL. Ter bescherming van de persoonlijke levenssfeer zorgt LVNL ervoor dat aan de voorwaarden van de AVG wordt voldaan en maakt LVNL strikte procedures en afspraken over de bewaartermijn van camerabeelden, de toegang tot deze beelden en de beveiliging ervan. Ook wordt er een data protection impact assessment (PIA) gedaan en worden de (hieruit voortkomende) benodigde technische en organisatorische maatregelen genomen ter bescherming van de gegevens.
Op dit moment ligt onze focus op het plaatsen van de cameramasten op de luchthavens MAA en GAE en daarna op het testen van het systeem. In het voorjaar van 2022 verwachten we de cameramast met camera’s in gebruik te nemen en vanaf Schiphol-Oost luchtverkeersleiding te geven. Het programma Centralised Base van LVNL richt zich op single remote tower op GAE en MAA. Multiple remote tower is wereldwijd nog in ontwikkeling. Het is nog niet duidelijk onder welke voorwaarden multiple remote tower kan worden toegepast. Of MAA of GAE daarvoor geschikt zouden zijn, moet worden onderzocht.
LVNL wil waarde creëren voor klanten, stakeholders en Nederland. Dat doen we onder andere met inzet van technische innovaties, zoals de remote tower technologie. Met deze investering en gebruik van deze moderne technologie kunnen we ook in de toekomst op een efficiënte manier luchtverkeersleiding blijven geven op regionale luchthavens. Op de langere termijn levert dit een kostenbesparing op.
Het werken met de camera’s heeft geen impact op de vliegoperatie. De service die wij als luchtverkeersleiding geven aan luchtvaartmaatschappijen, de luchthaven en andere gebruikers blijft hetzelfde.
De apparatuur in de cameramast heeft noodstroomvoorzieningen en kan dus los van netstroom blijven functioneren. De dataverbindingen met Schiphol zijn redundant uitgevoerd, zodat de kans op uitval minimaal is. Systeemalarmen worden onmiddellijk gesignaleerd en gemeld aan de technische dienst en luchtverkeersleiders zodat ze hier actie op kunnen nemen. In het uitzonderlijke geval dat er toch stroomuitval of een systeemstoring is, zal de vliegoperatie op de betreffende luchthaven onmiddellijk worden stilgelegd en wijken vliegtuigen die willen landen uit naar een andere luchthavens.
Vanuit LVNL vinden we een open en transparante manier van communiceren met de omwonenden en andere belanghebbenden, zoals gebruikers van de luchthaven, cruciaal. We hebben samen met de communicatieafdelingen van GAE en MAA een plan van aanpak ontwikkeld voor omgevingscommunicatie en monitoren wij wekelijks met elkaar wat nodig is.
De communicatie-aanpak is doelgroepgericht en stapsgewijs. De aanpak verschilt per luchthaven.
Voor Groningen Airport Eelde betekent dit:
- We staan in nauw contact met de gemeente Tynaarlo en houden hen nauwgezet op de hoogte.
- Medio mei hebben we een brief met een toelichting, een overzicht van de meest gestelde vragen en antwoorden en een flyer gestuurd naar de 5 meest nabije omwonenden en de gebruikers van de luchthaven, daarna naar 50 direct omwonenden en als laatste naar de overige 500 omwonenden van GAE. Afhankelijk van de vragen en reacties organiseren we gesprekken of bijeenkomsten.
- Bij iedere mijlpaal informeren we deze groepen, denk hierbij aan het indienen van de definitieve vergunninsaanvraag, de start van de bouw, de start van het testen of de go live van de remote tower.
- Op 7 september 2020 hebben we een brief gestuurd naar de nabije bewoners om hen te informeren over het feit dat de formele omgevingsvergunning is ingediend bij de gemeente Tynaarlo.
- Via deze website kunnen de geïnteresseerden de laatste informatie nalezen.
- We staan in contact met de Commissie Regionaal Overleg (CRO) om de omgeving ook via deze weg nader te informeren. In februari 2020 is er tijdens de CRO vergadering al een presentatie gegeven over de introductie van remote tower. De luchthaven heeft een aparte pagina aangemaakt https://www.groningenairport.nl/remote-tower.
Voor Maastricht Aachen Airport betekent dit:
- We staan in nauw contact met de gemeente Beek en houden hen nauwgezet op de hoogte.
- De gebruikers van de luchthaven hebben een mail met een toelichting, een overzicht van de meest gestelde vragen en antwoorden en een flyer ontvangen. Daarnaast staat er op deze website en op de website van de luchthaven meer informatie https://www.maa.nl/remote-tower-2/
- Begin juni is een delegatie van de Commissie Regionaal Overleg (CRO) geïnformeerd en op 25 juni is voor de hele CRO een toelichting gegeven.
- Er is op 7 juli 2020 een webinar georganiseerd voor geïnteresseerden, waarbij gebruikers en omwonenden aanwezig waren.
- We staan in contact met de Commissie Regionaal Overleg (CRO) om de omgeving ook via deze weg nader te informeren.
LVNL ontvangt een subsidie van 7,7 miljoen euro van de Europese Unie, via Uitvoerend Agentschap voor Innovatie en Netwerken (INEA).
In nauw overleg met de luchthaven, de luchtverkeersleiders en leverancier Saab Digital Air Traffic Solutions (SDATS) is gekeken naar de beste plek voor de cameramast. Daarbij zijn verschillende criteria meegenomen, zoals veiligheid, zicht op de luchthaven, luchtvaart wet- en regelgeving, bouwkundige aspecten en milieuwetgeving. De cameramastlocatie die op basis van deze criteria als beste naar voren komt, bevindt zich aan de westkant van de luchthaven.
Er is gekeken naar meerdere locaties, waarbij er maar één locatie overbleef waar het zicht voor de luchtverkeersleiders voldoet aan de veiligheidsstandaarden. Dat is de locatie die uiteindelijk gekozen is.
Bij de afweging over de benodigde hoogte van de cameramast is onder andere rekening gehouden met het zicht voor de luchtverkeersleiders en de benodigde fundering.
Voor de cameramast op Groningen Airport Eelde geldt het volgende: De cameramast zelf is 36 meter hoog. De vaste camera’s worden geplaatst op 38,5 meter en de op afstand bestuurbare camera’s op 41 meter.
De gemeente Tynaarlo is het bevoegde gezag en kiest uiteindelijk welke procedure zij nodig vindt ten aanzien van de plaatsing van de cameramast en bijbehorende shelter. Inmiddels is de concept vergunningaanvraag ingediend bij de gemeente. Wanneer de gemeente een formele procedure gebruikt waarbij termijnen lopen, zal de gemeente dat op de gebruikelijke manier bekendmaken.
Groningen Airport Eelde is eigenaar van de toren. We verwijzen je hiervoor graag door naar hen.
In nauw overleg met de luchthaven, de luchtverkeersleiders en leverancier SDATS is gekeken naar de beste plek voor de cameramast. Daarbij zijn verschillende criteria meegenomen, zoals veiligheid, zicht op de luchthaven, luchtvaart wet- en regelgeving, bouwkundige aspecten en milieuwetgeving. Op basis van deze criteria blijkt de locatie nabij de fietsenstalling aan de zuidzijde van parkeerplaats P1 (nabij de huidige toren) het meest geschikt. Zie rode stip op de afbeelding.
Er is gekeken naar meerdere locaties, waarbij er maar één locatie overbleef waar het zicht voor de luchtverkeersleiders voldoet aan de veiligheidsstandaarden. Dat is de locatie die uiteindelijk gekozen is.
De cameramast zelf is 34,5 meter hoog. De vaste camera’s worden geplaatst op 37 meter en de op afstand bestuurbare camera’s op 38,4 meter. De totale hoogte is 38,8 meter. Bij de afweging over de benodigde hoogte van de cameramast is onder andere rekening gehouden met het zicht voor de luchtverkeersleiders en de benodigde fundering.
De gemeente Beek is het bevoegde gezag en kiest uiteindelijk welke procedure zij nodig vindt ten aanzien van de plaatsing van de cameramast en bijbehorende shelter. Inmiddels is de concept vergunningsaanvraag ingediend bij de gemeente. Wanneer de gemeente een formele procedure gebruikt waarbij termijnen lopen, zal de gemeente dat op de gebruikelijke manier bekendmaken.
Het is nog niet bekend wat de bestemming wordt van de toren op de luchthaven Maastricht Aachen Airport. Dit wordt in overleg met de luchthaven en de beheerder van de infrastructuur dit jaar nog onderzocht.