Een belangrijk veiligheidsthema voor LVNL is het schenden van het luchtruim, ook wel airspace infringement genoemd. Luchtruimschendingen zijn een potentieel risico voor de veiligheid van het luchtverkeer voor zowel recreatieve vluchten als voor commercieel verkeer.
Internationaal is een luchtruimschending als volgt gedefinieerd:
“A flight into notified airspace without previously requesting and obtaining approval from the controlling authority of that airspace in accordance with international and national regulations.”
Schendingen van gecontroleerd luchtruim worden door de civiele en militaire luchtverkeersleiding gemeld bij het Analyse Bureau Luchtvaart voorvallen van de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT).
Per jaar is een duidelijke piek is zichtbaar in het zomerseizoen. Dan vliegt er relatief veel recreatief verkeer door het Nederlandse luchtruim. Meldingen van luchtruimschendingen komen overal in het gecontroleerde luchtruim voor, maar met name rond de luchthavens Amsterdam Airport Schiphol en Maastricht Aachen Airport.
In de buurt van Schiphol vliegt zomers veel recreatief verkeer, vooral langs de Noordzeekust. Ook zijn er les en lokale vluchten vanaf Lelystad boven Flevoland en Noord-Holland. Op de route van Rotterdam via het IJsselmeer naar het noorden vliegt men ook vlak langs het luchtruim van Schiphol.
Het merendeel van de voorvallen in de buurt van Schiphol zijn situaties waarin onbewust het kernluchtruim (naderingsgebied) van de luchthaven wordt ingevlogen. Met name door onnauwkeurigheden in de vlieghoogte. De ondergrens van het naderingsgebied is ongeveer 457 meter (1.500 voet). Het merendeel van de recreatieve vluchten vindt plaats tussen 365 meter (1.200 voet) en 457 meter (1.500 voet), op maximaal 91 meter (300 voet) van die ondergrens. Een kleine onnauwkeurigheid, door bijvoorbeeld opwaarts bewegende lucht - vooral tijdens warme zomerperioden - een stuuronnauwkeurigheid, of een foutief ingestelde hoogtemeter, kan betekenen dat een vlucht te hoog vliegt en daardoor zonder toestemming het naderingsgebied binnenvliegt.
Een veiligheidsrisico kan ontstaan op die plaatsen waar het commerciële verkeer zich tegelijkertijd op lage hoogte bevindt. Schiphol is, met een start- en landingspiek van 106 tot 110 vliegbewegingen per uur, één van de drukst bevlogen luchthavens in Europa. Een schending van het naderingsgebied leidt tot een veiligheidsrisico.
Sinds november 2019 is Lelystad Airport een gecontroleerde luchthaven. Dat betekent dat luchtverkeersleiders vliegtuigen rondom en op het vliegveld begeleiden. Dat was voor veel vliegers wennen. Er is veel aandacht besteed aan het voorkomen van luchtruimschendingen en dat heeft geresulteerd in een zichtbaar dalende trend.
Bij de luchthaven Maastricht worden luchtruimschendingen vooral veroorzaakt door het relatief smalle en complexe luchtruim waardoor oost-west (en vice versa) verkeer van Duitsland naar België soms zich vergeet te melden bij de luchtverkeersleiding in Maastricht. In andere gevallen vindt de navigatie onnauwkeurig plaats, waardoor een vlucht tijdelijk het Maastricht gebied binnenvliegt.
Onderzoek heeft uitgewezen dat er meerdere oorzaken zijn voor luchtruimschendingen:
Voorkomen is beter dan genezen
In de nationale Werkgroep Airspace Infringements wordt de problematiek van luchtruimschendingen periodiek besproken en worden maatregelen uitgewerkt. Deze werkgroep bestaat naast het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat uit: LVNL, de Aircraft Owners & Pilots Association Netherlands (AOPA), de Koninklijke Nederlandse Vereniging voor Luchtvaart (KNVvL), Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT), het Commando Luchtstrijdkrachten (CLSK), de Dienst Luchtvaart van het Korps Landelijke Politiediensten (KLPD), de Nederlandse Vereniging van Luchthavens (NVL), de Netherlands Association of Commercial Aviation (NACA), het Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut (KNMI) en het Nationaal Lucht- en Ruimtevaartcentrum (NLR).
In de afgelopen jaren zijn de volgende maatregelen genomen:
Een proactieve houding van alle partijen, gekoppeld aan structurele verbeteringen, blijft noodzakelijk om dit veiligheidsrisico te beheersen.
Wij gebruiken cookies voor een goede werking van de site en o.a. voor webstatistieken.
Info